*ज्येष्ठ लेखक केके तथा कमलाकांत जाधव लिखित अप्रतिम लेख*

*आंतरराष्ट्रीय वरीष्ट दिन*

दरवर्षी २१ ऑगस्ट हा दिवस जगभरात *आंतरराष्ट्रीय वरीष्ठ नागरिक दिन* म्हणून साजरा केला जातो. हा दिवस प्रामुख्याने समाजातील जेष्ठ व्यक्तीं विषयीस कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी, घेण्यासाठी आणि त्यांच्या समस्या जाणून घेण्यासाठी पाळला जातो.

मानवी जीवनात वृद्धत्व हा नैसर्गिक टप्पा आहे. बालपण, तरुणपण, प्रौढावस्था यांनंतर येणारे वृद्धत्व अनुभव, शहाणपण, जीवनमूल्ये आणि संस्कार यांचे भांडार घेऊन येते. वयोवृद्ध व्यक्तींनी आपल्या आयुष्यात केलेल्या परिश्रमामुळेच आजची समाजरचना घडलेली आहे. त्यांच्या जीवनानुभवातून तरुण पिढीला दिशा मिळते. म्हणूनच “*वृद* हे घरचे *आधारस्तंभ*” असे म्हटले जाते.

परंतु आजच्या वेगवान युगात अनेकदा वरीष्ठ नागरिक एकाकीपण, आरोग्याच्या समस्या, आर्थिक अडचणी आणि सामाजिक उपेक्षा यांना सामोरे जातात. त्यामुळेच संयुक्त राष्ट्रसंघाने *२१ऑगस्ट* हा दिवस जाहीर करून जगभरातील राष्ट्रांना वृद्धांची काळजी घेण्याची, त्यांच्यासाठी आरोग्य, निवारा, सुरक्षितता आणि सन्मानाचे वातावरण निर्माण करण्याची जाणीव करून दिली आहे.

भारतासारख्या कुटुंबप्रधान संस्कृतीत वृद्धांना घरात आदराचे स्थान असले तरी काळाच्या ओघात संयुक्त कुटुंब व्यवस्था ढासळली आणि अनेक ज्येष्ठांना वृद्धाश्रमांचा आधार घ्यावा लागतो. तरीही त्यांचे अनुभव, विचारसंपदा आणि आशीर्वाद हीच खरी समाजाची संपत्ती आहे.

या दिवशी विविध सामाजिक संस्था, संघटना, शाळा, महाविद्यालये यांच्या माध्यमातून ज्येष्ठ नागरिकांसाठी कार्यक्रम आयोजित केले जातात. आरोग्य शिबिरे, सन्मान समारंभ, सांस्कृतिक कार्यक्रम, तसेच तरुणांनी वृद्धांसोबत वेळ घालवणे या उपक्रमांना विशेष महत्त्व दिले जाते.

शेवटी एवढेच म्हणावेसे वाटते की, *वृद्धांचा सन्मान* म्हणजे संस्कृतीचे जतन. त्यांच्या आयुष्याला आधार, प्रेम व आदर मिळाला तरच समाज खऱ्या अर्थाने प्रगत म्हणता येईल. म्हणून *आंतरराष्ट्रीय वरीष्ठ नागरिक दिन* हा केवळ एक औपचारिक उत्सव नसून, प्रत्येक दिवस ज्येष्ठांचा आदर करण्याचा संकल्प ठरला पाहिजे!

*भावनिक कथा*:-

*राघवकाका* निवृत्त शिक्षक होते. आयुष्यभर मुलांना शिक्षण देऊन त्यांनी समाजासाठी मोठे योगदान दिले. दोन मुलं परदेशी नोकरीसाठी स्थायिक झाली होती. पत्नीचे निधन झाले, आणि काका एकटेच आपल्या घरात राहू लागले.

सुरुवातीला मुलं फोन करत, पण नंतर त्यांचे कॉलही कमी झाले. आजूबाजूचे शेजारीच त्यांचा आधार झाले. वाढदिवस, सण, उत्सव हे सारे दिवस काका एकटेच साजरे करत. घरात त्यांच्या शाळेतील मुलांनी दिलेली अभिनंदनपत्रे, पुरस्कार आणि ग्रंथच साथीदार झाले.

*२१ आॅगस्ट* या

आंतरराष्ट्रीय वरीष्ठ नागरिक दिनाच्या निमित्ताने गावातील काही तरुणांनी काकांना भेट देण्याचे ठरवले. त्यांनी फुलांचा गुच्छ, केक आणि शाळेतील मुलं सोबत घेऊन काकांच्या दारावर टकटक केली.

दार उघडल्यावर काकांच्या डोळ्यात पाणी तरळलं. “मला वाटलं आता माझ्या *आठवणी कुणालाही नाहीत*,” ते हळूच म्हणाले.

मुलांनी गाणं म्हटलं, केक कापला, आणि काकांच्या आठवणींना उजाळा दिला. त्या एका क्षणी काकांच्या डोळ्यातील एकाकीपणा विरला आणि चेहऱ्यावर खूप दिवसांनी हास्य उमटलं.

त्या दिवसानंतर गावातील तरुणांनी ठरवलं की दर रविवारी एखादा तरी जण काकांना भेटायला जाणार. काकांच्या आयुष्यात पुन्हा उत्साह, आशा आणि आपुलकी आली.

👉 ही छोटीशी कथा आपल्याला सांगते की, ज्येष्ठ नागरिकांसाठी फार मोठ्या गोष्टींची गरज नसते; थोडा वेळ, थोडं प्रेम आणि आपुलकी दिली तरी त्यांचं आयुष्य उजळून निघतं.

*केके (कमलाकांत जाधव)*

*मुलुंड*