मायक्रोग्रीन पद्धतीने भाजी लागवड मार्गदर्शन

दोडामार्ग

आज जिल्हा परिषद पूर्ण प्राथमिक शाळा झोळंबे येथे विद्यार्थ्यांना मायक्रोग्रीन पद्धतीने भाजी लागवड या उपक्रमाअंतर्गत मार्गदर्शन करण्यात आले. हे मार्गदर्शन शाळेचे शिक्षक श्री. दिनेश जाधव सर यांनी केले.

🌱 या उपक्रमातून विद्यार्थ्यांना –
👉 लहानशा जागेत शेती कशी करावी
👉 पोषक व आरोग्यदायी अन्नधान्याचे महत्त्व
👉 पर्यावरणपूरक पद्धतीने शेती करण्याचे फायदे

याबाबत माहिती मिळाली.
प्रत्यक्ष अनुभवातून शिकण्याची संधी मिळाल्यामुळे विद्यार्थ्यांची जिज्ञासा, प्रयोगशीलता व आत्मविश्वास वाढीस लागेल.

🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱

मायक्रोग्रीनसाठी प्रामुख्याने नैसर्गिक, रसायनमुक्त, कच्चे व अखंड बी वापरणे योग्य असते.

✅ घरगुती वापरता येणारी काही बिया :

🌾 गहू. , 🌿 मेथी. ,🌱 मूग ,🌱 हरभरा ,🌱 उडीद

🌱 मटकी ,🌱 तीळ ,🌽 मक्याचे दाणे (कच्चे, भाजलेले नाहीत)

⚠️ लक्षात ठेवा :

पॉलिश केलेले किंवा प्रक्रिया केलेले बी वापरू नये.

अंकुरण्यास सक्षम (जुने/जास्त दिवस ठेवलेले नसलेले) बी निवडावे.

बी स्वच्छ धुऊन ६–८ तास पाण्यात भिजवून मग ट्रे/भांड्यात पेरावे.

👉 घरच्या घरी बिया वापरल्याने कमी खर्चात पोषणमूल्यांनी भरपूर मायक्रोग्रीन सहज उगवू शकतात.
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿

🥗🌿 *घरच्या घरी मायक्रोग्रीन लागवड पद्धत* 🌿🥗

१. साहित्य तयारी

✔️ स्वच्छ ट्रे / डबा / टिफिन बॉक्स (छिद्र असलेला असला तर उत्तम)
✔️ माती (सेंद्रिय/कंपोस्ट मिश्रण) किंवा कोकोपिट
✔️ घरगुती बी (मूग, मेथी, गहू, हरभरा, मटकी इ.)
✔️ पाणी शिंपडण्यासाठी स्प्रे बाटली

—

२. बिया तयार करणे

👉 बिया स्वच्छ धुऊन घ्या
👉 ६–८ तास (रात्रीभर) स्वच्छ पाण्यात भिजत ठेवा
👉 दुसऱ्या दिवशी पाणी काढून ओलसर कपड्यात ४–६ तास ठेवल्यास पटकन अंकुर फुटतात

—

३. ट्रे / डब्यात पेरणी

👉 ट्रेत १ ते १.५ इंच माती किंवा कोकोपिट घालावे
👉 ओलसर ठेवावे (पण जास्त पाणी नाही)
👉 भिजवलेल्या बिया समान पसरून टाकाव्यात
👉 हलकासा मातीचा थर द्यावा (काही बियांसाठी फक्त दाबून ठेवले तरी चालते)

—

४. वाढीसाठी काळजी

👉 ट्रे हवेशीर ठिकाणी पण थेट उन्हात नाही ठेवावा
👉 रोज २ वेळा पाणी स्प्रे करावे
👉 ५–७ दिवसात बारीक कोवळे रोपे (२-३ इंच) तयार होतील

—

५. काढणी (Harvesting)

👉 मायक्रोग्रीन ७–१० दिवसांत तयार होतात
👉 कात्रीने मुळे न कापता फक्त कोवळे रोपे कापून घ्या
👉 हलक्या पाण्याने धुऊन सॅलड, पोहे, उपमा, पराठा, सूप, डाळी, भाजी यामध्ये वापरा 🥗

—

🌟 ✨ मायक्रोग्रीनचे खास फायदे ✨
✅ झटपट पोषणमूल्य मिळते
✅ कमी खर्चात तयार होतात
✅ मुलांना लहानशा जागेत शेती शिकता येते.
🍀 पोषणमूल्यांनी समृद्ध (व्हिटॅमिन A, C, K व मिनरल्स भरपूर)
🛡️ रोगप्रतिकारशक्ती वाढवतात
🏡 अगदी कमी जागेत व कमी वेळात तयार होतात (७–१० दिवसांत)
🌱 रसायनमुक्त व आरोग्यदायी अन्न
🥗 अन्नाची चव, रंग व ताजेपणा वाढवतात

🙏 आपल्या मुलांना घरीही या उपक्रमाला प्रोत्साहन द्यावे, ही विनंती.